Yangın algılama ve uyarı sistemlerinde iki metot kullanılmaktadır. Bu iki metot Konvansiyonel Sitem ve Adresli Sistem olarak adlandırılır. Blog yazımızda bu iki sistemin arasındaki farklara ve olası kullanım yerlerine değineceğiz.
Konvansiyonel Sistem
Yapısı ve çalışma mantığı olarak daha basit olan Konvansiyonel sistemlerde dedektör ve butonlar Konvansiyonel yangın algılama santralinin bölge hatlarına bağlanır. Her bölge hattının sonuna sonlandırma direnci bağlanarak santralin bölge hattı kontrolünü bu direnç üzerinden yapması sağlanır. Bölge hattında kısa devre veya açık devre hatası oluştuğunda santral hat sonu direncini takip edemez ve bunun hatasını vererek kullanıcıyı uyarır.
Yangın durumunda ise algılama yapan dedektör veya aktif olan yangın alarm butonunun alarm direnci devreye girer ve bölge hattının eşdeğer direncinde değişme olur. Direncin değişmesi bölge hattındaki akımın değişmesine olur. Konvansiyonel yangın algılama santrali de bu akım değişimini takip ederek yangın algılama ve uyarı işlemlerini gerçekleştirir. Bu sebeple konvansiyonel sistemlerde yangının kaynağı bölgesel olarak belirlenir. Her bölge hattına max 32 adet yangın algılama cihazı bağlanması öneriliri
Bölgesel bildirim esaslı yangın algılama ve uyarma sistemleri yangın anında yangın oluşan bölgeye erişimin kolay olduğu, bağımsız bölümleri az olan yerlerde (az katlı binalar, açık alan depolar, eğlence ve toplanma amaçlı kafe ve restoran tarzı küçük binalar v.b.) kullanımı uygun olan ekonomik sistemlerdir.
Adresli Sistem
Yangın veya hata durumunun noktasal olarak takip edilebildiği ve çevre birimlerle entegrasyonların yapılabildiği sitemler Adresli sistemler olarak adlandırılmaktadır. Adresli sistemlerde santralden çıkan yangın hattı adreslenen cihazlar ile irtibatı sağlandıktan sonra tekrar santrale dönerek çevrimi oluşturur. Her cihazın kendine ait adresi bulunmaktadır. Çevrim hattında yangını algılayan veya hata durumuna düşen cihazın adres bilgisi santral üzerinde noktasal olarak belirlenebilmektedir. Bu adres bilgisi santral devreye alım yazılımı ile mahal bilgisi ile eşleştirilerek santral üzerinden olayın oluştuğu alan mahal ismi ile de belirlenebilmektedir. Bir çevrime yangın algılama sitemini modeline göre 125 ila 210 adres eklenebilmektedir. Santrallerin network çalıştırılması ile çok geniş alanlarda yangın algılaması yapılabilmektedir ve bilgisayarlı izleme yazılımları ile yangın algılanan mahal harita üzerinde görsel olarak tespit edilebilmektedir.
Günümüzde inşaatların alanları, yapı yükseklikleri, kullanıcı sayısı gibi değerlerin artması, tehlike anında insanların tahliye edilmesi için kullanılacak olan yangın algılama sistemlerini, yangın noktasını belirleme ve bu duruma göre aksiyon alma konusunda oldukça önemli bir noktaya getirmiştir. Adresli yangın algılama sisteminin çevre birimlerle entegrasyonu ile yangın anında asansörler, kartlı geçişler, basınçlandırma fanları, duman egzoz fanları, klima santralleri gibi mekanik aksamlar kontrol edilebilir ayrıca akış anahtarları, kelebek vanalar, yangın pompaları arıza olayları gibi yangın söndürme sistemlerinin önemli noktalarının hata durumları anlık olarak izlenebilir. Bu kapsamdaki işlemler konvansiyonel sistemlerle gerçekleştirilememektedir.
Sonuç olarak, kullanılacak olan yangın algılama ve uyarı sistem tipini belirlemede bina yapısının kapsamı, mekanik aksamın kontrol ve izleme durumu dikkate alınmalıdır. Bina tahliyesinde özel bir çalışma gerektirmiyor ve çevre sistemlerle entegrasyon ihtiyacı yoksa bu durumda ekonomik olması açısından Konvansiyonel Yangın algılama sistemi kullanılabilir. Bina, yapı inşaat alanı, yüksekliği, bağımsız bölüm sayısı, kullanıcı sayısı fazla, tahliye olanakları güç ve diğer sistemler ile entegrasyon gerekiyorsa bu durumda Adresli Yangın algılama sitemi kullanılması kaçınılmaz olmaktadır.
